میترا صدر- حمیده صفائی| چراغ دکمه آسانسور خاموش است. همه امید پیرمرد برای عبور آسان و ایمن به آن سوی خیابان به باد میرود. چارهای نیست و باید از پلههای پل هوایی بالا برود. او مجبور است روی پلهها چندبار بایستد و نفس تازه کند.
بهخاطر تردد خودروها، او توان گذر از خیابان را هم ندارد. کمتر از پنجماه قبل شنیدیم عابری در آسانسور پل ابتدای بولوار سجاد گیر کرد و باوجود تلاش آتشنشانی، کابین سقوط کرد و نگهبان پل و عابری که در آن بودند، آسیب دیدند.
اینها بخشی از مشکلات شهروندانی است که میخواهند از ۹پل عابر پیاده منطقه یک استفاده کنند؛ پلهایی که در دهه۸۰ ساخته شده و تعداد اندکی از آنها را در این دودهه بازسازی کردهاند.
بهدلیل وجود بیمارستان و مطب پزشکان، یکی از پلهای مهم منطقه است و برای شهروندان اهمیت بسیار دارد. اما آسانسور خراب و پلهبرقی خاموش آن، مشکل اصلی مردم است. جوانترها بهراحتی از پلهها بالا و پایین میروند، اما آنها که سنوسالی دارند، بهسختی قدم روی پلهها میگذارند. افرادی هم که از ویلچر استفاده میکنند، تکلیفشان مشخص است، باید خطر گذر از خیابان را به جان بخرند.
مهدی پورمحمدی، از فروشندگان حاشیه بولوار احمدآباد، پله برقی خاموش را نشان میدهد و میگوید: پلهبرقی این سمت کار نمیکند. آسانسور این پل در اکثر مواقع خاموش یا خراب است. اگر هم کار کند، روزی چندساعت بیشتر نیست. بسیاری از بیماران روی ویلچر هستند و وقتی آسانسور خراب است، برای عبور از عرض خیابان با مشکل مواجه میشوند.
ابتدای ایستگاه مترو طالقانی قرار دارد و دو سمت حاشیه بولوار احمدآباد را به هم وصل میکند. در کنار این پل که مجهز به آسانسور است، چندمدرسه قرار دارد. دانشآموزان بسیاری در فصل تحصیلی از این پل استفاده میکنند. یسنا احمدی دانشآموز دبیرستان سعدی میگوید: در طول سال تحصیلی، دانشآموزان، سر بالارفتن از پلهها با هم مسابقه میدهند یا جلو آسانسور صف میبندند. اما معمولا آسانسور خراب است و ظرفیت زیادی هم ندارد.
یکی از پلهای پرتردد عابر پیاده مشهد است و سه ورودی دارد. دو ورودی، دو سمت حاشیه خیابان راهنمایی قرار دارد که آنها را به هم وصل میکند و ورودی دیگر آن سمت بولوار احمدآباد است. پلههای پل معمولی است و آسانسور سمت ورودی خیابان راهنمایی کار میکند، اما گویا تازهتعمیر است.
البته کسبه معتقدند آسانسور پل توان تحمل این ظرفیت تردد را ندارد و باید حداقل دوتا باشد. قبلا پلهبرقی داشته است، اما یک سال پیش آن را جمع کردند. به کسبه هم گفتهاند که دلیل جمع کردن پلهبرقی، استهلاک و هزینه زیاد قطعات و تعمیر و نگهداریشان بوده است. باوجود تردد زیاد شهروندان، آسانسور پل اغلب خراب است.
دو سمت بولوار احمدآباد را به هم وصل میکند. معمولا مسافران مترو از آن استفاده میکنند و بعدازظهرها شلوغتر است. پلههایش معمولی است، اما آسانسور دارد. دکمه آسانسور را فشار میدهم، اما انگار برق ندارد و قطع است. عابران از خرابی آن گلایه دارند، مثل مرضیه ترابی که پاها و قلبش یاری نمیکند تا از پلهها بالا و پایین برود. او میگوید: گاهی تا مترو میروم که با آسانسور ایستگاه، خودم را به آن سوی خیابان برسانم.
پلی که دو سمت بولوار ملکآباد را به هم وصل میکند، یک سمت آن خیابان بزرگمهر جنوبی و سمت دیگرش باغ ملکآباد است. در این پل غیرمکانیزه خبری از آسانسور و پلهبرقی نیست. سقف آن پوشیده است و از راهرو میتوان خیابان را دید. گویا آنچنان عابری هم از آن عبور نمیکند و بودنش بیشتر بهدلیل رعایت مسائل ایمنی است.
سه ورودی دارد. دو ورودی آن دو سمت بولوار سجاد را به هم وصل میکند و بعد هم پل از این سمت بزرگراه آزادی به بوستان ملت میرسد. پله معمولی دارد، اما بهخاطر وجود آسانسور جزو پلهای مکانیزه است. آسانسور ورودی بولوار سجاد از جا درآمده و کابین داخلش نیست.
کمتر ار پنج ماه قبل، عابری در آسانسور پل بولوار سجاد گیرکرد و با وجود تلاش آتشنشان، کابین سقوط کرد
میثم پورمحمدی، از کسبه نزدیک پل، تعریف میکند: حدود پنج ماه قبل، خانمی در آسانسور گیر کرد. از آتشنشانی برای کمک آمدند. نگهبان پل که برای کمک به بالای کابین رفته بود، نتوانست کاری انجام دهد و درنهایت کابین آسانسور سقوط کرد. نگهبان پایش شکست و خانم عابر هم پاهایش مویه کرد. از آن زمان کابین را بردهاند و دیگر کسی برای نصب مجدد نیامده است.
کنار ایستگاه اتوبوس قرار دارد و دو سمت بولوار خیام را به هم وصل میکند. سمت راست بولوار، سازمانها و ادارات دولتی قرار دارد و آن سمت مسکونی است. این پل زیاد مورداستقبال شهروندان قرار نگرفته است و اغلب مردم ترجیح میدهند با وجود خطر تصادف از خیابان گذر کنند.
این پل هوایی که خیابانهای خیام ۱۱ و ۱۲ را به هم وصل میکند، پرتردد است. از نبش خیام۱۲ سوار آسانسور میشوم و به این سمت پل میروم. آسانسور پرسروصداست و آهسته حرکت میکند. برای پایینآمدن از آن سمت پل، دوباره سوار آسانسور میشوم تا به آن سمت خیابان برگردم. در بسته میشود. دکمه را میزنم، اما خبری از حرکت آسانسور نیست.
تصمیم میگیرم قید آسانسور را بزنم، اما هرچه تلاش میکنم، در باز نمیشود. چندبار دکمه بازشدن در را میزنم و بالاخره موفق میشوم. پایین پل کافیشاپ کوچکی فعال است. مسئول این کافه درباره خطرات آسانسور خراب پل میگوید: چند روز پیش، کابین آسانسور پایین بود، اما در، بالا بازمانده بود.
مردی حدود شصتساله میخواست سوار آسانسور شود. ابتدا متوجه نشد. به محض اینکه قدمی برداشت تا داخل آسانسور برود، متوجه نبودِ کابین شد. خوشبختانه اتفاقی نیفتاد، اما خیلی ناراحت بود و به ما گفت چرا کسی به شرایط این پلها رسیدگی نمیکند.
نزدیک ابتدای خیابان نوفللوشاتو قرار دارد و دو سمت بولوار شهیدمنتظری را به هم وصل میکند. این پل غیرمکانیزه فرسوده است. قسمتهای مختلف آن زنگزده است و جای آب باران روی پله دیده میشود. هرچند رهگذران کمی از آن عبور میکنند، مدیریت شهری برای احتیاط، وسط بولوار را با نرده محصور کرده است تا مردم از خیابان گذر نکنند.
رئیس کمیسیون عمران، حملونقل و ترافیک شهرداری:
رئیس کمیسیون عمران، حملونقل و ترافیک شهرداری مشهد درباره مشکلات پلهای عابر پیاده توضیح میدهد: میانگین سال ساخت پلهای منطقه یک، حدود هجدهسال است. این پلها در گذر زمان فرسوده شدهاند و نیاز به بهسازی دارند که در بودجههای مرتبط دیده شده است.
مجید نژادحسین با بیان اینکه هزینه تعمیر و نگهداری پلهای عابر پیاده سنگین است و بههمین دلیل بودجه مرتبط با آن سیدرصد افزایش داشته است، ادامه میدهد: گاهی قطعشدن آسانسورها بهدلیل سرقت قطعات الکترونیکی اتفاق میافتد. بیشتر این قطعات قدیمی و خارجی هستند که تهیه مشابه آن آسان نیست؛ بههمیندلیل فعالسازی مجدد آسانسور پل زمانبر است.
این عضو شورای شهر درباره راهحل پیشگیری از سرقت قطعات الکترونیکی پلهای مکانیزه میگوید: در حال حاضر بودجهای برای تأمین و نگهداری پروژهها بهصورت جاری تعریف شده است. درنظر داریم هر پل نگهبانی داشته باشد که نگهداری و تعمیر را انجام دهد.
وی درباره تحویل پلها به مناطق نیز توضیح میدهد: پیمانکار موظف است همانطورکه پلها را تحویل گرفته است، به مناطق شهرداری تحویل دهد.
مدیرعامل سازمان حملونقل و ترافیک شهرداری مشهد:
مدیرعامل سازمان حملونقل و ترافیک شهرداری مشهد درباره هزینه پلهای عابر پیاده توضیح میدهد: مردم از شرایط پلها گلایه دارند؛ این درحالی است که مدیریت شهری در تلاش است وضعیت مطلوب را فراهم کند.
بیشتر قطعات آسانسورها قدیمی و خارجی هستند که تهیه مشابه آن آسان نیست
شاید کمترکسی بداند هزینه ساخت هر متر طول پل هوایی ۶۰ میلیونتومان، هزینه نگهداری آن در ماه ۲۳ میلیونتومان و هزینه نصب آسانسور یکمیلیاردو۲۰۰ میلیونتومان است. همچنین نصب پله برقی برای هر رام ۴ میلیاردتومان هزینه دارد. اما متأسفانه گاهی بهخاطر بیتوجهی شهروندان به این پلها آسیب میرسد و گاهی هم شاهد سرقت قطعاتی از این پلها هستیم.
علی سمیعی با اشارهبه گلایه مردم از قطعبودن آسانسورها یا پله برقی میگوید: سرقت، فرسودگی یا خرابی برخی از قطعات، دلیل قطعشدن آسانسورها یا پلههای برقی است. گاهی تهیه قطعه موردنیاز، بهدلیل موجودنبودن در مشهد زمانبر است. بههمیندلیل وقتی آسانسوری قطع میشود، تعمیر آن چند روز طول میکشد.
وی درباره جمعآوری پلههای برقی و نصب آسانسور توضیح میدهد: از عمر پلههای برقی بیش از پانزدهسال میگذرد و عمر مفید آنها گذشته و حادثهخیز است. علاوهبرآن استفاده از پلههای برقی برای معلولان، توانیابان، افراد دارای ویلچر و کالسکه ممکن نیست؛ افراد سالمند و کودکان نیز در استفاده از پله برقی دچار مشکل میشوند. جمعآوری پلههای برقی فرسوده جزو برنامههای شهرداری است و تا امروز ۲۴ دستگاه آسانسور نصب و راهاندازی شده است.
* این گزارش شنبه ۲۰ مردادماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۶۸ شهرآرامحله منطقه ۱ و ۲ چاپ شده است.